Giác móng là đưa các mốc tọa độ, cao độ chuẩn trên thực địa lô đất xây dựng và các kích thước, cao độ trong bản vẽ mặt bằng giác móng để các định trục dọc, trục ngang, kích thước cà cao độ móng.
Yêu cầu chính xác cho việc giác móng phải đảm bảo cho từng bộ phận nhà
Những nhà lớn hoặc nhà có yêu cầu độ chính xác cao thì phải giác móng bằng máy trắc đạc và do người có chuyên môn thực hiện.
Với những nhà thông thường không đòi hỏi độ chính xác cao thì do thợ xây tiến hành giác móng bằng phương pháp thủ công.
Yêu câu giác móng nhà cần những dụng cụ sau :
- Thước thép dài hoặc thước gấp bằng gỗ, nhôm, thước đo góc, đo độ, chữ A, thước tầm.
- Địa bàn ( la bàn )
- Quả dọi, nivô ( hoặc ống nước bằng nhựa ), biển ngắm.
- Dây thép buộc ( đường kính 1mm )
- Sơn, vôi bột..
Để giác móng đúng kỹ thuật, nhanh, cần chuẩn bị như sau
- Lập hồ sơ giác móng gồm các kích thước, trục ( ngang, dọc ), các góc hướng, góc phương vị, khoảng cách từ cọc mốc đến nhà, cao độ mốc chuẩn…
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ
- Xác định sơ bộ vị trí nhà, đánh dấu cọc mốc.
Trình tự giác móng nhà ( các bước thực hiện )
- Xác định trục dọc, trục ngang và các kích thước. Dùng máy kinh vĩ hoặc địa bàn để xác định góc, khoảng cách từ các cọc mốc chuẩn đến góc nhà. Từ góc nhà xác định góc phương vị ( trắc địa – góc phương vị ) để được hướng ngang, sau đó xác định hướng trục dọc và các kích thước. Cần kiểm tra đường chéo để đảm bảo góc vuông. Để có chỗ cho việc đào móng, các cọc mốc được tịnh tiến ra xung quanh.
- Dùng nivô hoặc ống nhựa để xác định cao độ, thước để xác định độ sâu của móng.
- Kiểm tra độ chính xác của các trục, góc, kích thước, cao độ…
- Sai số kích thước <= 10mm , với chiều dài <= 10m
- Sai số kích thước <= 30mm, với chiều dài <= 100m
Các kích thước trung gian lấy theo nội suy
Nội dung công việc giác móng là xác định vị trí
- Trục nhà
- Đỉnh mái đất đắp
- ĐỈnh mái nền đào
- Chân tường đất đổ
- Mép ( đường viền ) hố móng
Khi giác móng cần lưu ý:
- Kiểm tra kỹ hồ sơ ( có nhiều sai sót do hồ sơ lập không sát thực tế )
- Phải đảm bảo việc đo, xác định kích thước, khoảng cách trên mặt phẳng nằm ngang, vì thường bị đo chếch xuông sẽ dẫn đến sai số
- Các cọc mốc cần đóng chắc và bảo vệ tốt.
- Khi không vạch trực tiếp các đường thẳng lên mặt đất thì căng dây.
- Khi vạch đường tròn hay cung tròn thì dùng sợi dây ( hay thanh gỗ mỏng ) và 2 đinh : một đinh buộc buộc vào đầu dây và đóng ở tâm tròn, một đinh buộc ở đầu dây còn lại với khoảng cách từ đinh đến đinh tâm bằng bán kính đường tròn và vạch.
- Muốn xác định kiểm tra góc vuông ta dùng ê ke hoặc sợi dây thắt nút có ba đoạn dài : đoạn dài là cạnh huyền, 2 đoạn còn lại là cạnh góc vuông ( Áp dụng pitago dành cho 3 đoạn )
- Muốn kiểm tra hình vuông, chữ nhật , cần đo 2 đường chéo bằng nhau.
- Để làm mốc xác định cao độ, thường xác định một đường cao độ ngang.
