Cốp pha và đà giáo cần được thiết kế và thi công đảm bảo độ cứng, ổn định, dễ tháo lắp, không gây khó khăn cho việc đặt cốt thép, đổ và đầm bê tông.
Cốp pha phải được ghép kín, khít để không làm mất nước xi măng khi đổ và đầm bê tông, đồng thời bảo vệ được bê tông mới đổ dưới tác động của thời tiết.
Cốp pha và đà giáo cần được gia công, lắp dựng sao cho đảm bảo đúng hình dáng và kích thước của kết cấu theo quy định thiết kế.
Cốp pha và đà giáo có thể chế tạo tại nhà máy hoặc gia công tại hiện trường. Các loại cốp pha đà giáo tiêu chuẩn được sử dụng theo chỉ dẫn của đơn vị chế tạo.
Vật liệu thi công làm cốp pha và đà giáo.
Cốp pha đà giáo có thể làm bằng gỗ, hoành bè, thép, bê tông đúc sẵn hoặc chất dẻo. Đà giáo có thể sử dụng tre, luồng và bương.
Chọn vật liệu nào làm cốp pha đà giáo đều phải dựa trên điều kiện cụ thể và hiệu quả kinh tế.
Gỗ làm cốp pha đà giáo được sử dụng phù hợp với tiêu chuẩn gỗ xây dựng TCVN 1075 : 1971 và các tiêu chuẩn hiện hành, đồng thời có thể sử dụng cả loại gỗ bất cập phân.
Cốp pha đà giáo bằng kim loại nên sử dụng sao cho phù hợp với khả năng luân chuyển nhiều lần đối với các loại kết cấu khác nhau.
Thiết kế thi công cốp pha và đà giáo.
Cốp pha vòm và dầm với khẩu độ lớn hơn 4m phải được thiết kế có độ vồng thi công. Trị số độ vồng được tính theo công thức:
ƒ= 3L/1000
Trong đó: L là khẩu độ, tính bằng m.
Các bộ phận chịu lực của đà giáo nên hạn chế số lượng các thanh nối. Các mối nối không nên bố trí trên cùng một mặt cắt ngang và ở vị trí chịu lực lớn.
Các thanh giằng cần được tính toán và bố trí thích hợp để ổn định toàn bộ hệ đà giáo cốp pha.
Lắp dựng thi công cốp pha và đà giáo.
Lắp dựng cốp pha đà giáo cần đảm bảo các yêu cầu sau:
- Bề mặt cốp pha tiếp xúc với bê tông cần được chống dính;
- Cốp pha thành bên của các kết cấu tường, sàn, dầm và cột nên lắp dựng sao cho phù hợp với việc tháo dỡ sớm mà không ảnh hưởng đến các phần cốp pha và đà giáo còn lưu lại để chống đỡ (như cốp pha đáy dầm, sàn và cột chống);
- Trụ chống của đà giáo phải đặt vững chắc trên nền cứng, không bị trượt và không bị biến dạng khi chịu tải trọng và tác động trong quá trình thi công.
Khi lắp dựng cốp pha cần có các mốc trắc đạc hoặc các biện pháp thích hợp để thuận lợi cho việc kiểm tra tim trục và cao độ của các kết cấu.
Khi ổn định cốp pha bằng dây chằng và móc neo thì phải tính toán, xác định số lượng và vị trí để giữ ổn định hệ thống cốp pha khi chịu tải trọng và tác động trong quá trình thi công.
Trong quá trình lắp dựng cốp pha cần cấu tạo một số lỗ thích hợp ở phía dưới để khi cọ rửa mặt nền nước và rác bẩn có chỗ thoát ra ngoài. Trước khi đổ bê tông, các lỗ này được bịt kín lại.
Kiểm tra và nghiệm thu công tác lắp dựng cốp pha và đà giáo.
Cốp pha và đà giáo khi lắp dựng xong được kiểm tra theo các yêu cầu ở bảng 1, các sai lệch không được vượt quá các trị số ghi trong bảng 2.
Việc nghiệm thu công tác lắp dựng cốp pha đà giáo được tiến hành tại hiện trường; kết hợp với việc đánh giá xem xét kết quả kiểm tra theo quy định ở bảng 1 ;và các sai lệch không vượt quá các trị số ghi trong bảng 2.
Tháo dỡ cốp pha đà giáo
Cốp pha đà giáo chỉ được tháo dỡ khi bê tông đạt cường độ; cần thiết kế để kết cấu chịu được trọng lượng bản thân; và các tải trọng tác động khác trong giai đoạn thi công sau. Khi tháo dỡ cốp pha, đà giáo, cần tránh không gây ứng suất đột ngột; hoặc va chạm mạnh làm hư hại đến kết cấu bê tông
Các bộ phận cốp pha đà giáo không còn chịu lực sau khi bê tông đã đóng rắn; (như cốp pha thành bên của dầm, cột tường) có thể được tháo dỡ ;bê tông đạt cường độ trên 50N/cm2 ….
Đối với cốp pha đà giáo chịu lực của các kết cấu (đáy dầm, sàn, cột chống); nếu không có các chỉ dẫn đặc biệt của thiết kế thì được tháo dỡ; khi bê tông đạt các giá trị cường độ ghi trong bảng 3.
Các kết cấu ô văng, công – xôn, sê – nô chỉ được tháo cột chống; và cốp pha đáy khi cường độ bê tông đạt đủ mác thiết kế ;và đã có đối tượng trọng chống lật.
Khi tháo dỡ cốp pha đà giáo ở các tấm sàn đổ bê tông toàn khối; của nhà nhiều tầng nên thực hiện như sau:
- Giữ lại toàn bộ đà giáo và cột chống ở tấm sàn nằm kề dưới tấm sàn sắp đổ bê tông;
- Tháo dỡ từng bộ phận cột chống cốp pha của tấm sàn phía dưới nữa; và giữ lại các cột chống “an toàn” cách nha 3m dưới các dầm có nhịp lớn hơn 4m.
Đối với các công trình xây dựng trong khu vực có động đất; và đối với các công trình đặc biệt; trị số cường độ bê tông cần đạt để tháo dỡ cốp pha chịu lực do thiết kế quy định.
Việc chất tải từng phần lên kết cấu sau khi tháo dỡ cốp pha đà giáo; cần được tính toán theo cường độ bê tông đã đạt, loại kết cấu; và các đặc trưng về tải trọng để tránh các vết nứt; và các hư hỏng khác đối với kết cấu.
Việc chất toàn bộ tải trọng lên các kết cấu đã tháo dỡ cốp pha đà giáo; chỉ được thực hiện khi bê tông đã đạt cường độ thiết kế.
Chú thích:
- Các trị số ghi trong bảng chưa xét đến ảnh hưởng của phụ gia.
- Đối với các kết cấu có khẩu độ nhỏ hơn 2m, cường độ tối thiểu của bê tông đạt; để tháo dỡ cốp pha là 50% R nhưng không được nhỏ hơn 80N/cm2.